100 jaar Ellona
Een reis door de tijd
1923 – 2023
31 augustus 2023

2023 stond geheel in het teken van het 100-jarig bestaan van Fanfare Ellona. Bij de voorbereidingen heeft de vereniging gekozen voor een programma met aandacht voor de verenigingscultuur, de ontwikkeling van de muzikanten en de verbondenheid van Ellona met het dorp.
Zo is er in juni een speciaal jubileumconcert gehouden en een internationaal kapellenfestival. In juli volgde er een driedaagse concertreis naar Friesland en in november is het jubileumjaar afgesloten met de première van de jubileumcompositie ‘Ancient Tales’ gecomponeerd door Kevin Houben.
Er is besloten om een speciale jubileumuitgave te maken in de vorm van een StoryMap. Met deze StoryMap schetsen wij op een interactieve manier de geschiedenis middels tekst, verhalen, beeld/foto’s, video, muziek en topografisch kaartmateriaal het verhaal van 100 jaar Ellona.
De oorsprong
Uit de notulen van de vereniging kan opgemaakt worden dat de fanfare zijn oorsprong kent in het Belgische Hoei. Begin 1900 studeerde daar op het college Frans Scheijmans, brouwerszoon uit Ell. Het college had een schoolfanfare en Scheijmans speelde trombone.
Terug in Ell voelde hij het als een gemis voor zichzelf en het dorp dat er in Ell geen fanfare was. In gesprekken met Theodoor Koolen (Lemmen Thei) kregen de plannen voor een fanfare in Ell vorm. De eerste leden waren afkomstig van het zangkoor, aangevuld met een aantal andere jongemannen uit het dorp. Vooral deze laatste groep heeft vele avonden lang noten moeten leren.
Instrumenten
De meningen over hoe men aan het geld kwam voor de aanschaf van instrumenten lopen uiteen. De een meent zich te herinneren dat er eerst enige jaren concerten zijn gegeven voordat er instrumenten gekocht konden worden. De ander stelt dat het geld via een rondgang door het dorp is opgehaald. Wat wél zeker is, is dat vlak na de Eerste Wereldoorlog toneelavonden zijn georganiseerd om geld in te zamelen.
Aanvankelijk vonden de toneelavonden plaats in de school, waar van biertonnen een bühne was gemaakt en het toneel aangekleed met allerlei geleende spullen. Na de verbouwing van de school werd de toneelzaal verplaatst naar de beugelbaan bij Straatmans (nu Hoogstraat nr. 6). De avonden, waarbij toneel werd afgewisseld met of begeleid door zang, trokken veel publiek. Zoveel zelfs dat café Palmen, waar men naderhand terecht was gekomen, al snel te klein bleek.
1995 – Negentiende concours
Op het concours in oktober haalt Ellona met de muziekstukken The Sunken Village van Philip Sparke en Lieshout en zijn Molens van Henk Badings maar liefst 316,5 punten in de superieure afdeling. De hoogste score ooit voor Ellona.
The Sunken Village
The Sunken Village is het eerste originele fanfarewerk van Philip Sparke. Het stuk beeldt een eeuwenoude legende uit die over de hele wereld in vele verschijningsvormen bekend is. In deze compositie is de legende gesitueerd in het dorp Urmond aan de Maas.
Het verhaal gaat over de hardwerkende en Godvrezende bevolking in het oude Maasdorpje. Maar losbandigheid en feestvieren steken langzaam maar zeker de kop op. Vandaar dat het koraalachtige motief van de inleiding verdrongen wordt door de feestmuziek van carnavalsvierders en in een orgie van feestgedruis gaat het goede in het dorp verloren.De straf laat niet lang op zich wachten. De duivel, verklankt door de sopraansaxofoon, kondigt de ondergang van het dorp aan. Onmiddellijk begint het water van de rivier te stijgen, verzwelgt een groot deel van het dorp en sleurt mens en dier mee naar de ondergang. Spottend neemt de duivel het resultaat in ogenschouw.
Dan keert de rust weer. Maar dat is schijn, want boven het water van de gesloten Maas dwalen de zielen van de verdronken inwoners die rust zoeken. En in de diepte klinkt nog de klok van het verdronken dorp.The Sunken Village (Philip Sparke)
opgenomen door Omroep Limburg tijdens het bondsconcours LBM in 1995 in de Rodahal te Kerkrade.1996-1998 – De jeugd heeft de toekomst
Dirigent Paul Koolen, afkomstig uit de eigen gelederen, zet de door Leon Adams ingezette ontwikkel lijn door.
Er wordt flink gewerkt aan de versterking van het orkest. Vooral de jaren ’96, ’97 en ’98 kenmerken zich door een forse uitbreiding met jeugdige muzikanten, wat extra mogelijkheden geeft om de bezetting evenwichtig en voldoende sterk te maken.
1997 – Concertreis naar Brighton in Engeland
In 1997 gaat de fanfare in op concertreis naar Engeland. Met de bus wordt via Calais de oversteek gemaakt richting Dover. Ellona verblijft op het campuscomplex van de Universiteit van Sussex. Die avond wordt een optreden verzorgd met de Brassband Silverband uit Brighton.
De volgende dag vertrekt de groep voor een excursie naar Portsmouth en brengt een bezoek aan het centrum van de stad en de Marine haven. Bij het marine museum wordt een mooi openluchtconcert gegeven.
Op maandag 21 juli bezoekt Ellona Royal Tunbridge Wells en Hever Castle in Kent. Die dag wordt afgesloten met een openluchtconcert in het centrum van Brighton en savonds wordt er een afscheidsfeest georganiseerd samen met de leden van de Brassband in het Summer Park op de campus.
Na een kort nachtje gaat Ellona dinsdag weer richting Ell, met een tussenstop in Canterbury voor een bezoek aan het oude centrum en de prachtige Kathedraal.
1998 – 75 jaar fanfare Ellona
Ter gelegenheid van dit jubileum geeft Ellona een compositie-opdracht aan de nog jonge componist Leon Vliex. Hij krijgt de nodige informatie en historische gegevens over Ell en componeert het werk: ‘L’Histoire d’Ell’.
Naast een mooi muziekstuk viert Ellona 2 weekenden feest ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan met onder andere een receptie, feestavond, bezoek van de Brighton Brassband (UK) en een groots muziekspektakel in de ‘aardappelloods’ van de familie Breukers aan de Hoogstraat.
Tevens wordt er een jubileumkrant gemaakt en huis aan huis bezorgd.
L’Histoire d’Ell
In l’Histoire d’Ell staat het dorp Ell centraal. Drie belangrijke perioden worden muzikaal vormgegeven: Ell als plattelandsdorp in de eerste decennia van de vorige eeuw, Ell gedurende de Tweede Wereldoorlog en het Ell van de laatste zestig jaar.
Door de verhalen en gebeurtenissen die hem vanuit Fanfare Ellona werden aangereikt, voelde componist Leon Vliex zich verplicht om er een fantastisch stuk van te maken. Alle betrokkenen bij Ellona zijn het er helemaal over eens dat de componist hierin met glans geslaagd is.Deel 1 is een sfeerschildering van Ell in de decennia voor de oorlog. Het boerenbedrijf biedt velen werk en levert talrijke producten op die door lokale bedrijven worden verwerkt. Karakteristiek was de Fuus, een zuivelfabriek met een indrukwekkende stoommachine. Het ontsnappen van stoom en de geluiden van de vele riemen en v-snaren vormden een ware kakofonie, die oudere mensen zich nog goed kunnen herinneren.
Evenmin vergeten is de schoenmaker. Rustig werkend de eerste dagen van de week, maar tegen het weekeinde als een bezetene aan de slag om al het schoeisel op tijd hersteld te krijgen.Deel 2 tekent Ell gedurende de oorlog. Het onheil naderend vanuit de verte, de schok van de invasie en overvliegende bommenwerpers worden opgeroepen door middel van kenmerkende klanken. Dat geldt ook voor de vliegtuigen van de geallieerden die in de bundels van de zoeklichten naar beneden vliegen en de lampen aan flarden schieten. Het einde van dit deel roept het tragische verhaal in herinnering van de molenaar die met zijn moeder en zus opgesloten wordt. Met het gezicht naar de muur horen zij hoe hun molen brandt en tenslotte instort.
Deel 3 bevat veel muzikale dynamiek. Dit overeenkomstig de stormachtige ontwikkeling van Ell en natuurlijk ook van Fanfare Ellona in de jaren zestig en zeventig. De Ellenaren werken hard en beseffen dat men elkaar nodig heeft om verder te komen. Met als mooi resultaat algemene bloei en een sterk verenigingsleven.
De muziekvereniging staat midden in de bloeiende gemeenschap en is voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor het rijke verenigingsleven. Bovendien volgen de muzikale hoogtepunten elkaar in hoog tempo op. En zo hebben mooie successen op concoursen, geweldige internationale concertreizen en onvergetelijke festiviteiten in Ell eraan bijgedragen dat Fanfare Ellona – hoewel de 75 gepasseerd – nog steeds spring- en springlevend is.Speciaal voor de première van I’Histoire d’Ell in 1998 stelde Roger Creemers een boeiend beeldverhaal samen, dat die historische uitvoering extra glans heeft gegeven.
1999 – Twintigste concours
Op het bondsconcours in 1999 behaalt Ellona met L’Histoire d’Ell van Leon Vliex en Deux Pieces Characteristique van Jo van den Booren 307 punten in de superieure afdeling.
1999-2002 – Vele activiteiten
De vereniging maakt in deze jaren een stormachtige ontwikkeling door, zowel muzikaal als in ledental. Zodanig dat serieus overwogen wordt om de fanfare bezetting om te zetten in harmonie. In deze periode zet Ellona in op 2 doelen; handhaving van het muzikaal niveau door deelname aan concoursen en versterking van de verenigingscultuur middels het organiseren van andere muzikale activiteiten. Denk hierbij aan themaconcerten zoals een Ierse avond, Muziek Culinair en een Promsconcert.
Ell in 2000